BÀI THUYẾT TRÌNH

KỶ NIỆM NGÀY LỄ KHAI MINH ĐẠI-ĐẠO TAM-KỲ PHỔ-ĐỘ

(RẰM THÁNG 10 ÂM LỊCH)

Trần Đình Thức

Nam Mô Cao-Đài Tiên-Ông Đại-Bồ-Tát Ma-Ha-Tát.

Nói đến một hiện tượng văn hóa nói chung, hay một hiện tượng tôn giáo nói riêng thì tất cả những người Việt Nam dù còn trong quốc nội hay ra đi ở hải ngoại, cũng không thể không biết đến nền Đại-Đạo Tam-Kỳ Phổ-Độ, thường gọi là Đạo Cao-Đài. Hôm nay là ngày kỷ niệm sự công khai nền Đạo năm thứ 79 tại Việt Nam, nên chúng ta thử tìm hiểu một ít về căn cơ của nền tôn giáo nầy đối với nhân loại hiện nay.

            Phôi thai từ đầu năm 1920, Đạo Cao-Đài đã có một cội nguồn phát sinh từ hai dòng tâm linh Đông Phương và Tây Phương đúc kết lại. Tâm linh Đông Phương khởi động nguồn Đạo lý Á đông với truyền thống tư tưởng Tam Giáo (Phật Giáo, Lão Giáo, Nho Giáo). Tâm linh Tây Phương với sự khám phá của Thông Linh Học (Le Spritisme đã có từ năm 1850) với sự xuất hiện của linh hồn con người qua hiện tượng xây bàn, cũng là phần phát lộ không khác hiện tượng Cơ bút đã có từ ngàn xưa tại Á đông. Do sự gặp gỡ giữa hai nguồn tâm linh ấy mà Đạo Cao-Đài đã được thành hình từ một Đấng Chúa Tể Vũ Trụ mà Đông Phương gọi là Thượng-Đế hay Tây Phương gọi là Dieu hay God vốn là một tâm linh của Vũ Trụ thị hiện cùng khắp chứ không chỉ ở một phạm vi Tôn giáo hay triết học nào.

            Người tín đồ Cao-Đài đầu tiên kể từ 1920 là Ngài Ngô Minh Chiêu, một nhân vật am tường các nguồn cội tâm linh ấy và đã được Đức Thượng-Đế tá danh Cao-Đài chỉ dạy qua hiện tượng Cơ bút cách tu học để thành Đạo trong thời gian Ngài đang làm chủ Quận tại Phú Quốc từ 1921-1924. Vốn đã có căn cơ tu học với lời nguyện trước Đấng Cao-Đài là nếu Đức Cao-Đài độ cho Ngài thành Đạo thì Ngài sẽ độ đời để cứu vớt chúng sanh. Trong thời gian nầy, Đức Cao-Đài có bảo Ngài tìm cách thờ phụng. Trong khi Ngài phân vân thì một bữa nọ trong lúc đang ngồi tại dinh Quận Phú Quốc thì một con mắt trái hiện ra đầy hào quang hai lần trước mặt Ngài. Thế là sự thờ Thiên Nhãn bắt đầu từ đó với ý nghĩa là Đức Thượng-Đế vốn không có một hình thể rõ rệt hoặc như một hình người hoặc như một biểu tượng gì ngoài sự giám sát và điều động Vũ trụ qua con mắt mà từ đó sinh vật có thể nhận diện ra các cơ năng sáng tạo của Vũ trụ chung quanh mình.

            Thế rồi Ngài được đổi về Sàigòn làm việc tại phòng Thương mại của Soái phủ Nam Kỳ. Mặc dù cuộc đời tu học của Ngài không thay đổi và với lời dặn của Đức Cao-Đài trước khi về Sàigòn “Kín ngoài rồi lại kín trong”, nhưng vẫn hấp dẫn được một số bạn bè và trí thức lúc bấy giờ. Từ đó nhóm tín hữu Cao-Đài đầu tiên được thành lập với cơ ngơi thờ phụng ban đầu gọi là Thánh Thất Cầu Kho. Vào đêm 23 tháng 8 năm Bính Dần (1926) Đức Cao-Đài lại ban lịnh triệu tập nhóm tín hữu nầy tại nhà Ông Võ Văn Tường, một nhân viên cảnh sát đã được lịnh chính phủ Pháp theo dõi phong trào Đạo giáo mới nhưng đã trở thành người tín hữu thuần thành, nhờ đó mà sự họp mặt gồm 247 người tín hữu đầu tiên không bị phát lộ. Buổi họp nầy được Cụ Lê Văn Trung, một cựu Hội đồng Thượng Nghị Viện Pháp đứng đầu các nhà khai đạo điều động với mục đích:

            a.- Lập sổ bộ Đạo gọi là khai tịch Đạo.

            b.- Thành lập một văn kiện gọi là tờ Tuyên Ngôn Khai Đạo (La déclaration officielle) để công khai nền Đạo trước chính phủ Pháp lúc bấy giờ.

            c.- Lập Tân Luật gồm những qui điều nội lệ dành cho tín hữu.

            Sở dĩ như vậy là vì quí cụ lúc bấy giờ đã chia ra nhiều nhóm đi phổ độ khắp lục tỉnh và đã thu hút được hàng vạn tín hữu gia nhập nền Đạo mới, nên có 2 sự việc phải làm tiếp theo:

1-      Phải có một ngày công khai nền Đạo trước chính phủ thuộc địa lúc bấy giờ bởi họ luôn luôn dòm ngó và theo dõi như một hiện tượng chính trị chờ có cơ hội để tiêu diệt trong trứng nước.

2-      Về phía các cụ cũng muốn có cơ hội để làm sáng tỏ cái quyền năng của Thượng-Đế và nguyện lực của tín đồ trong sự khôi phục một nền Đạo lý mới thích dụng cho toàn thể nhân loại.

Thế là ngày 1 tháng 9 năm Bính Dần (7/10/1926) Cụ Lê Văn Trung đích thân đem bản Tuyên Ngôn đến gặp Thống Soái Nam Kỳ là Le Fol. Bản Tuyên Ngôn viết bằng tiếng Pháp, Cụ Nguyễn Trung Hậu, một trong những nhà khai Đạo đã dịch ra như sau:

“Sàigòn ngày 07 tháng 10 năm 1926.

Kính cùng quan Thống Đốc Nam Kỳ Sàigòn,

Chúng tôi cùng ký tên dưới đây kính cho quan lớn rõ:

Vốn từ trước tại cõi Đông Pháp có ba nền tôn giáo là: Thích giáo, Lão giáo và Khổng giáo. Tiên nhân chúng tôi sùng bái ba Đạo giáo ấy, lại nhờ do theo tôn chỉ quí báu của các Chưởng giáo truyền lại mới được an cư lạc nghiệp. Trong sử còn ghi câu: “Gia vô bế hộ, lộ bất thập di” chỉ nghĩa là con người thuở ấy an nhàn cho đến ban đêm không đóng cửa nhà, còn ngoài đường thấy của rơi không ai thèm lượm.

Nhưng buồn thay cho đời thái bình phải mất vì mấy duyên cớ sau nầy:

1-      Những người tu hành đều phân chia nhiều phe, nhiều phái mà kích bát lẫn nhau, chớ tôn chỉ của Tam Giáo đều như một là làm lành lánh dữ và kính thờ Đấng Tạo Hóa.

2-      Lại canh cải mối chánh truyền của các Đạo ấy làm cho thất chơn truyền.

3-      Những dư luận phản đối nhau mà ta thấy hằng ngày cũng tại bả vinh hoa và lòng tham lam của nhân loại mà ra. Nên chi người Việt Nam lúc bấy giờ bỏ hết những tục lệ tận thiện tận mỹ  ngày xưa. Thấy tình thế như vậy mà đau lòng cho nên nhiều người Việt Nam vì căn bản tôn giáo đã tìm phương thế qui phục Tam Giáo lại làm một (qui nguyên phục nhức) gọi là Đạo Cao-Đài hay là Đại-Đạo Tam-Kỳ Phổ-Độ.

May mắn cho chúng sanh “Thiên tùng nhơn nguyện”, Đức Ngọc-Hoàng Thượng-Đế hằng giáng đàn dạy Đạo và qui phục Tam Giáo lập Đại-Đạo Tam-Kỳ Phổ-Độ tại cõi Nam nầy.

Tam-Kỳ Phổ-Độ nghĩa là đại ân xá lần thứ ba. Những lời của Đức Ngọc-Hoàng Thượng-Đế dạy chúng tôi đều cốt để truyền bá tôn chỉ tôn giáo.

Đạo Cao-Đài dạy cho biết:

1-      Luân lý cao thượng của Khổng Phu Tử.

2-      Đạo đức của Phật giáo, Lão giáo làm lành lánh dữ, thương yêu nhân loại, cư xử thuận hòa mà lánh cuộc loạn ly giặc giả.

Chúng tôi gởi theo đây cho quan lớn xét:

1-      Một bản sao lục Thánh Ngôn của Đức Ngọc-Hoàng Thượng-Đế.

2-      Một bản phiên dịch Thánh Ngôn.

Chủ ý của chúng tôi là muốn làm sao nhân loại được cộng hưởng cuộc hòa bình như buổi trước. Được như vậy chúng sanh sẽ thấy được thời kỳ mới mẻ, cực kỳ hạnh phúc không thể nào tả được.

            Chúng tôi thay mặt cho nhiều người Việt Nam đã nhìn nhận sở hành của chúng tôi và đã ký tên vào tờ Tịch Đạo ghim theo đây đến khai cho quan lớn biết rằng kể từ ngày nay chúng tôi đi phổ thông Đại-Đạo khắp cả hoàn cầu.

            Chúng tôi xin quan lớn công nhận tờ Khai Đạo của chúng tôi.

            Ký tên.”

            Việc ký tên gồm 28 vị đại diện cho 247 người trong bản Tịch Đạo đã có trong đêm 23 tháng 8.

            Đây là tờ Tuyên Ngôn Khai Đạo mà không phải là lá đơn xin theo tinh thần của các nhà khai Đạo lúc bấy giờ, bởi vì sau đó Le Fol không có ý kiến và cũng không có lời xác nhận ban cho. Sự việc có thể hiểu theo các nhà Sử học sau nầy là vì các nhà khai Đạo không muốn người Pháp ban hành mối Đạo mới do Đức Thượng-Đế sáng tạo ra, nên nếu kể như một lá đơn xin thì không một quyền lực thế gian nào có quyền cho phép dù dưới chính thể hay qui chế quốc gia nào.

            Tuy thế chính phủ Pháp vẫn không làm gì hơn là bí mật theo dõi mà không tỏ thái độ dứt khoát đối với sự việc xảy ra.

            Thế là ngày 14-15-16 tháng 10 năm Bính Dần (tức là ngày 18, 19, 20 tháng 11 năm 1926) với lá đơn xin phép (cũng từ Cụ Lê Văn Trung đại diện) cho nền tôn giáo mới được công khai nền Đạo trước quốc dân đồng bào tại Gò Kén Tây Ninh được chấp thuận và cuộc Đại Lễ được tiến hành tốt đẹp tại ngôi Từ Lâm Tự thuộc tỉnh Tây Ninh. Toàn Đạo khắp lục tỉnh được loan truyền tin nầy đã tấp nập đến dự lễ mỗi ngày có đến hằng trăm ngàn người. Quan khách gồm có Toàn quyền Đông Pháp ông Pierre Pasquier, Thống Đốc Le Fol và rất nhiều quan viên Pháp Việt. Đặc biệt các cư dân Cam Bốt nghe tin đồn về dự lễ rất đông. Mục đích của buổi lễ này nằm trong ba sự việc:

1-      Chỉnh đốn các hàng G iáo phẩm theo nghi thức mới của nền Đạo.

2-      Ban bố Pháp Chánh Truyền là bộ luật dành cho các bậc thứ phẩm hành Đạo theo chơn truyền mới của nền Đạo.

3-      Tuyên bố bản Tân Luật do quí vị khai Đạo đầu tiên thành lập theo lời dạy của Đức Cao-Đài.

Theo tinh thần đó ta thấy rõ Giáo lý Cao-Đài gồm 2 phần rõ rệt:

- Phần Thiên do Đức Cao-Đài điều động qua Cơ bút (bản Pháp Chánh Truyền).

- Phần Nhơn do các nhà khai Đạo thành lập (qua Tân Luật).

Cũng từ đó Đạo Cao-Đài thành hình theo nguyên tắc tam quyền phân lập:

1) Quyền Lập Pháp: do Đức Cao-Đài ngự trị tại ngôi Bát Quái Đài.

            2) Quyền Hành Pháp: do Chức Sắc chấp hành cơ quan Cửu Trùng Đài.

            3) Quyền Tư Pháp: do Chức Sắc chấp hành cơ quan Hiệp Thiên Đài.

            Đặc biệt ngôi Giáo Tông chủ trì Cửu Trùng Đài sẽ do toàn thể nhơn sanh trong một đại hội công cử, chỉ có quyền về phần xác chứ không có quyền về phần hồn của nhơn sanh, bởi quyền nầy chỉ do Đức Thượng-Đế mà thôi.

            Đồng thời các Chức Sắc hành pháp Cửu Trùng Đài gồm 9 bậc không phân biệt nam nữ đều được hành Đạo bình đẳng như nhau ngoại trừ ngôi Giáo Tông chỉ có phái nam mà thôi.

            Nói chung thì tất cả những gì thuộc về giới luật trong Đạo đều đã được công khai trong buổi đại hội nầy. Người tín hữu chỉ có việc tuân y theo tinh thần tu học của nền Đạo mới đã được đặt để tại buổi đại hội nầy.

            Lá đơn xin phép có ba ngày nhưng đại hội đã kéo dài ngót ba tháng. Mặc dù ngày đầu có chuyện sơ hở xảy ra để tà thần thừa cơ hội quấy phá, nhưng sự tấp nập của quần chúng không phải chỉ do những người hiếu kỳ mà do số người mộ Đạo tìm hiểu về tôn giáo mới nên đã có rất nhiều người xin nhập môn. Cho nên theo thống kê số tín đồ có đến hàng triệu so với trước đó chỉ khoảng 300.000 người.

            Nói tóm lại, ngày Đại Lễ Khai Minh Đại-Đạo tại Việt Nam đã cho thấy sự phát sinh một nguồn tâm linh làm ngọn gió mới thổi vào tinh thần nhân loại đương buổi Hạ Nguơn mạt kiếp nầy. Với tinh thần đó người tín hữu Cao-Đài hiện nay không thể quên trách nhiệm của mình trong sự đóng góp vào nền hòa bình của thế giới bằng những tư tưởng xây dựng tốt đẹp được Đức Cao-Đài tự xưng vừa là Thầy vừa là Cha của nhơn loại với công sinh thành dưỡng dục dạy cho từ buổi đầu. Ở trên tinh thần đó nhân loại ở trong một cái nhà chung với Đấng Thượng-Đế là Đấng Cha chung, tất cả phải xem nhau như một nhà, không kỳ thị, không đấu tranh, mà phải lấy tình thương vốn là đức háo sanh của Thượng-Đế chan hòa cùng khắp. Chỉ có tình thương mới tạo ra hạnh phúc, mới là nguyện ước chung của toàn thể loài người sống trên mặt đất nầy. Nền văn minh mà không có sự soi dẫn của tâm linh thì chỉ là nền văn minh vật chất không đáp ứng với nhu cầu của con người trong sự đi tìm chân thiện mỹ vốn là mục đích tối thượng của con người từ xưa nay.

            Trong giờ phút thiêng liêng nhân ngày lễ Hạ Nguơn Thủy Quan giải ách, cũng là ngày lịch sử lớn lao Kỷ niệm Khai Đạo lần thứ 79 tại Gò Kén Tây Ninh, chúng con không làm sao quên được ơn Thầy, ơn chư Phật, Tiên, Thánh, Thần đã từ bi mở cơ Tận Độ lập Chánh Pháp Cao-Đài tại nước Việt Nam. Chúng con cũng không sao quên được ơn đức chư vị môn đệ đầu tiên góp nhiều tâm trường huyết hãn, gian lao khổ cực đắp xây nền móng Đạo Thầy. Chúng con cũng không sao quên được công lao những Đạo tâm đã vào tù ra khám, hy sinh xương máu, một dạ trung trinh trong những ngày khó khăn gian khổ.

            Chúng con luôn luôn tưởng niệm ngày lễ Khai Đạo thiêng liêng và một lòng khẩn nguyện ơn Thầy ban bố cho toàn thể nhân loại sự sáng suốt và khôn ngoan, sớm biết quay về đường thiện, thật sự thương yêu hòa hảo, đồng lòng đồng sức xây dựng nên cảnh đại đồng cực lạc, hạnh phúc thái hòa tại thế gian.

            Chúng ta đồng ngâm bài:

“Kỳ ba lai đáo luật tuần hoàn,

Sanh trụ hoại tồn tại Việt bang,

Hạnh ngộ Cao-Đài truyền Đại Đạo,

Hỷ phùng Ngọc-Đế ngự trần gian,

Vạn thù qui nhứt chư tôn hội,

Tam ngũ huờn nguyên khải giáo tràng,

Cứu cảnh mạt đời xây Thánh Đức,

Thượng Nguơn chuyển lập tảo vinh quang.”

            Trân trọng.

            Nam Mô Cao-Đài Tiên-Ông Đại-Bồ-Tát Ma-Ha-Tát.

            Trần Đình Thức

            (Bài thuyết trình nầy được đọc lúc 11:30 AM ngày Chủ Nhựt 16-10 Quý Mùi, nhằm ngày 9 tháng 11 năm 2003 trước khi hành lễ tại Thánh Thất Trung Hòa, 1172 N Arrowhead Ave, San Bernardino, CA 92410)