Gương điềm tĩnh của người xưa:

CÂU CHUYỆN NGƯỜI BẮN CUNG

Liệt-Ngự-Khấu cùng với Bá-Hôn Vô-Nhân bắn cung. Liệt-Ngự-Khấu cầm cung mà chổ cùi chỏ lại để một chén nước. Ông bắn liên tiếp mấy phát mà mặt nước trong chén không chao động.

Bá-Hôn Vô-Nhân nói: "Cách bắn ấy là cách bắn của người quá lo cho việc bắn, chưa phải là cách bắn của người thản-nhiên đến việc bắn (*). Anh hãy đi với tôi lên núi cao kia kiếm chổ gần hố sâu thẳm mà bắn, chừng ấy sẽ biết anh còn giữ được cái vẻ điềm tỉnh ấy nửa không." 

Hai người cùng đi đến nơi bờ vực thẳm. Bá-Hôn Vô-Nhân đứng tận bên mé hố, chân đứng nửa trên mặt đất, nửa ngoài không không, nghiêng đầu ra sau và giương cung lên bắn... Liệt-Ngự-Khấu thấy vậy mồ-hôi toát ra, sợ quá té xỉu trên mặt đất.

Bá-hôn Vô-Nhân cười và nói rằng:”Bậc chí-nhân, con mắt, trên ngó tận mây xanh, dưới xem tận đáy đất, ngoài xem tận chân trời mà lòng vẫn không biết nao-núng. Có như thế thì mới bắn được cái bắn thản nhiên. Chớ như anh, chưa gì cặp mắt đã hốt-hoảng lo sợ, thì làm sao bắn cho trúng đặng?”

 (Liệt-Tử - J.Grenier - L’esprit du Tao - Tirer à l’Arc, P.182)

Thế cho nên, Thánh Nhân mới nói:”Người ta chỉ biết sống trong cái yên-ổn và chỉ  biết đi tìm cái yên-ổn mà thôi. Ở trong cái cảnh yên-ổn mà hành-động thì dễ gìn-giử vẻ thản nhiên bình-tĩnh. Nhưng đến khi gặp cảnh bất-an cho thân mình thì luống-cuống như kẻ mất hồn thế thì làm gì nên trò trống?”(TrangTử - ch.21)

Biết sống trong cảnh thường mà không hay biết sống trong cảnh biến, người như thế ấy làm sao giữ đặng luôn luôn cái tinh-thần điềm-tĩnh?

(Trích trong bài "Thanh lọc cuộc đời" của Đạo trưởng NGỌC HUỆ CHƠN)

Chú thích:

(*) Chánh văn:”Thị xạ chi xạ, phi bất xá chi xạ daû” Ấy là cái bắn không phải cái bắn của không bắn.