T́m Thấy Viên
Ngọc Trên Đường Bùn
Gudo tuy là
quốc sư, nhưng ngài vẫn hay du hành như một
kẻ khất sĩ lang thang. Một hôm trên đường
đi Edo, một trung tâm văn hóa và chính trị quan
trọng, ngài đến gần một ngôi làng có tên là
Takenaka. Trời đă tối và mưa tầm tả, Gudo
ướt mẹp và đôi dép rơm đă tơi tả.
- một căn nhà tranh gần làng, ngài thấy có
khoảng bốn hay năm đôi dép bày ở cửa
sồ và muốn vào hỏi mua một đôi. Người
đàn bà thấy ngài ướt lạnh, thương t́nh
mời ngài trú qua đêm. Gudo nhận lời và cám tạ
bà ta. Ngài đến trước bàn thờ giữa nhà
tụng một thời kinh. Sau đó bà mẹ của bà
chủ và bầy con ra chào. Nh́n thấy cả nhà buồn
bả, ngài hỏi cớ sự. "Chồng con là kẻ
cờ bạc say sưa", người đàn bà kể
lể. "Khi ổng ăn bạc th́ uống rượu
say mèm rồi về nhà đánh đập vợ con.
Nếu ổng thua th́ đi vay mượn khắp nơi.
Lắm khi say quá lại không về nhà. Con phải làm
sao?"
"Để
bần tăng giúp cho," Gudo nói. "Đây có ít tiền,
hăy đi mua một chung rượu ngon và ít đồ
nhấm. Rồi bà đi nghỉ đi. Bần tăng
sẽ tọa thiền trước bàn thờ." Nữa
đêm, ông chồng say khướt trở về, la
lối om x̣m. "Con mẹ nó đâu, tao về nhà đây
này. Có cái ǵ ăn không?"
"Có"
Gudo nói, "Bần tăng bị mắc mưa và
được bà nhà thương tâm cho tạm trú qua
đêm. Để đền đáp bần tăng có mua
một ít rượu và đồ nhấm dành cho ông dùng."
Gă đàn
ông hài ḷng, uống sạch chung rượu rồi ngă lăn
trên sàn mà ngủ. Gudo tọa thiền cạnh bên. Sáng
sớm hôm sau, gă đàn ông tỉnh dậy quên hẳn
mọi chuyện đêm qua.
"Ông là
ai? - đâu đến đây?" gă hỏi Gudo khi ngài
vẫn c̣n trầm tư mặc tưởng. "Bần tăng
là Gudo từ Đông Kinh đến, trên đường đi
Edo," Thiền sư trả lời.
Gă đàn
ông xấu hổ quá, liền miệng xin lỗi quốc sư.
Gudo mĩm cười.
"Mọi
sự, mọi vật trên đời đều vô thường,"
ngài giảng giải. "Cuộc đời rất
ngắn ngủi. Nếu ông cứ tiếp tục cờ
bạc và rượu chè th́ ông chẳng làm được
việc ǵ hữu sự, lại c̣n làm khổ vợ
con."
Gă đàn
ông chợt ngộ, như ra khỏi cơn mê.
"Đại
sư nói đúng," anh ta dơng dạc. "Làm sao con có
thể đền bù cho ngài về lời dạy này! Hay là
để con mang hành lư hộ ngài và tin ngài một đoạn
đường.ẽ
"Nếu
ông muốn," Gudo tán đồng.
Hai người
lên đường. Sau khoảng ba dặm, Gudo bảo y quay
về.
"Xin
được thêm năm dặm nữa," gă nài
nỉ. Họ tiếp tục đi.
"Giờ
ông nên quay về," Gudo khuyên.
"Hẳn
thêm mười dặm nữa," gă đàn ông xin.
"Hăy
về ngay," Gudo bảo sau khi đă đi hết mười
dặm.
"Xin cho
con theo Đại sư suốt đời," gă tuyên
bố.
Những
thiền sư hiện đại của Nhật đều
là môn đệ của người kế thừa Gudo. Tên
của ngài là Mu-nan, người đàn ông đă không bao
giờ quay trở lại.
(Người gởi:
Huệ Tánh)
|