|
Thuật xử thế người xưa |
|
Ngô Nguyên Phi |
|
Tín Lăng Quân Kết Bạn |
Tín
Lăng Quân là công tử Ngụy Vô Kỵ (người hoàng tộc), vốn là người có tâm hồn cao
khiết, nhân hậu, tính thích chiêu hiền đăi sĩ, không phân biệt giàu nghèo,
thường lấy lễ để giao tiếp với kẻ sĩ.
Nước Ngụy có kẻ ẩn sĩ tên là Hầu Doanh, tuổi đă 70, nhà nghèo, làm nghề
giữ cửa thành Di Môn ở Đại Lương. Ngụy công tử nghe tiếng, t́m đến kính cẩn kết
giao. Ḷng công tử chí thành khiến Hầu Doanh không thể từ chối.
Hầu Doanh giới thiệu với công tử một người mổ heo ở chợ tên là Chu Hợi.
Ngụy công tử vẫn thành tâm lui tới thăm viếng Chu Hợi. Hợi chưa từng đáp lễ,
công tử không hề có ư phiền.
Ngày kia, nhà công tử có đặt tiệc mời các tân khách. Công tử tự ḿnh đánh
xe mời Hầu Doanh, rồi vào chợ đón Chu Hợi. Giữa tiệc đông đảo mọi người cao quư,
hoàng thân quốc thích, Tể tướng, đại phu, tướng quân, phu nhân, kiều nữ vọng tộc
... Công tử vẫn xem Hầu Doanh và Chu Hợi là thượng khách. Nhiều người thấy vậy
chửi thầm Hầu Doanh và Chu Hợi.
Bấy giờ nước Tần sai Đại tướng Vương Hạt đem quân vây kín Hàm Đan của
Triệu đánh phá suốt ngày đ êm.
Tướng quốc của Triệu là B́nh Nguyên Quân Triệu Thắng cứ lăm le đầu hàng. Trước
nay Triệu Thắng vốn kết thân với Tín Lăng Quân (Ngụy Vô Kỵ), lại quen biết với
vua Ngụy là An Ly Vương. Triệu Thắng sai sứ giả sang Ngụy vương mượn quân. Vua
Ngụy sai tướng Tấn Bỉ đem 10 vạn quân sang cứu Triệu. Vua Tần biết vậy hăm:
- Nước nào cứu Triệu ta diệt nước đó.
Ngụy Vương nghe vậy cả sợ, liền ra lệnh cho Tấn Bỉ án binh bất động ở
Nghiệp Hạ. C̣n Tín Lăng Quân Ngụy Vô Kỵ vốn có mối giao t́nh thâm đậm với B́nh
Nguyên Quân, nên ông cố vào triều cố thuyết phục vua Ngụy tiến quân. Vua Ngụy
quyết khước từ.
Tín Lăng Quân đau đớn không biết làm cách nào để giúp bạn ḿnh, liền nói
với đám thực khách:
- Các vị có v́ ta mà hy sinh cứu Triệu không?
Cả ngàn tân khách đều hưởng ứng lời hiệu triệu đó.
Tín Lăng Quân dẫn đám thực khách đi ngang qua Di Môn, ghé lại thăm Hầu
Doanh, Hầu Doanh nói:
- Chúc công tử cố gắng. Doanh này già rồi không theo công tử được.
Thấy Hầu Doanh không nói ǵ thêm, Tín Lăng Quân từ giă ra đi ḷng buồn vẩn
vơ. Đi được mấy dặm, Tín Lăng Quân chợt nghĩ điều ǵ đó, bèn quay lại, thấy Hầu
Doanh đứng trước cửa đón ḿnh. Hầu Doanh mỉm cười nói:
- Tôi đoán công tử thế nào cũng trở lại.
Vô Kỵ (Tín Lăng Quân) hỏi:
- Sao biết?
Hầu Doanh nói:
- Công tử đăi Doanh này rất hậu. Giờ này công tử vào nơi nguy hiểm mà
Doanh này không có một ư kiến ǵ, tất công tử sẽ giận, nên trở lại hỏi cho ra
lẽ? !
Vô Kỵ nói:
- Tôi ngờ rằng đăi tiên sinh có điều ǵ sơ sót nên tiên sinh mới giận mà
ghét bỏ, v́ thế tôi quay lại hỏi cho biết.
Hầu Doanh nói:
- Công tử nuôi ba ngàn thực khách đă vài chục năm rồi thế mà không có vị
nào nghĩ ra diệu kế. Công tử và
đám
thực khách liều mạng xông vào trại Tần có khác nào ném thịt cho hổ đói? Có phải
trước đây công tử có ơn với Vương Phi Như Cơ không?
Tín Lăng Quân chợt nhớ ra ... Liền quay về thành Ngụy gặp Vương Phi Như
Cơ, nhờ Vương Phi lấy cắp binh phù
đưa
cho ḿnh rồi tức tốc trở lại gặp Hầu Sinh (tức Hầu Doanh), Hầu Sinh nói:
- Tướng ngoài mặt trận có thể không tuân theo mệnh vua. Công tử phải mời
Chu Hợi mới được.
Tín Lăng Quân cùng Hầu Doanh đến gặp Chu Hợi. Hợi nói:
- Tôi là
đứa
mổ heo ở chợ, thân phận hèn hạ, bấy lâu đội ơn công tử hạ cố. Sở dĩ Hợi tôi
không nói lời ơn nghĩa vụn vặt là
đợi
đến lúc này đây.
Hầu Doanh nói:
- Binh hung chiến nguy! Doanh này đă già không đi cùng công tử được. Khi
công tử tới trận, ở đây Doanh này xin lấy cái chết để tạ ơn công tử.
Ba người bái biệt nhau. Tín Lăng Quân đến Nghiệp Hạ cùng với Chu Hợi vào
yết kiến lăo tướng Tấn Bỉ. Tín Lăng Quân nói:
- Đại vương thấy tướng quân mấy mươi năm dầm sương dăi gió cực khổ về binh
nghiệp, nay sai Vô Kỵ đến cầm quân thay cho lăo tướng.
Nói rồi đưa binh phù ra, hai bên so, ăn khớp nhau. Nhưng Tấn Bỉ nói:
- Làm tướng ngoài mặt trận có lúc v́ t́nh thế mà không tuân theo mệnh vua,
tuy rằng công tử có binh phù này nhưng hăy chờ ít hôm, tôi làm sổ sách và cho
người về hỏi lại nhà vua lần nữa.
Tín Lăng Quân nói:
- Cứu binh như cứu lửa. Thành Hàm Đan đang khắc khoải tứng giây phút lẽ
nào phải chờ tin đi tin lại?
Chu Hợi hét:
- Nguyên soái không tuân theo mệnh vua, ư muốn làm phản chăng?
Nói rồi lấy dùi sắt đập đầu Tấn Bỉ chết ngay.
Tín Lăng Quân cùng Chu Hợi đoạt lấy binh quyền, đánh vào trại Tần. Tướng
Tần là Vương Hạt đại bại, kéo tàn quân chạy về Hàm Cốc quan đóng kín cửa ải.
Công tử Ngụy Vô Kỵ cứu được nước Triệu, danh tiếng lẫy lừng.
Lời bàn:
Vào cuối thời chiến quốc nhiều ông hoàng thân hay những quan lại cao cấp
nhưng trẻ trung, thường hay mở cửa để đón tân khách như: ở Tề có Mạnh Thường
Quân Điền Văn, ở Triệu có B́nh Nguyên Quân Triệu Thắng, ở Sở có Xuân Thân Quân
Hoàng Yết. Đó là chưa kể những tên vô lại, con buôn như Lao Ái, Lă Bất Vi ở Tần.
Thực khách của họ có đến ba ngàn! Đám thực khách ấy bu bám vào các ông hoàng
thân ăn ở đến mười mấy năm.
Công tử Ngụy Vô Kỵ (Tín Lăng Quân) là trang công tử tuyệt vời.
Thực khách của ông ta hầu hết là những người có dũng khí. Cứ xem việc ngàn
khách đó xung phong cùng Tín Lăng Quân đi đánh bạo Tần, đủ hiểu. Sở dĩ được như
vậy là nhờ Tín Lăng Quân đối xử với họ hết ḷng. Điển h́nh như Hầu Doanh, Chu
Hợi. Hầu Doanh là ông già giữ cổng thành Di Môn, Chu Hợi là anh chàng mổ heo ở
chợ. Họ sống như những kẻ vô danh. Địa vị của họ thấp hèn, nhưng khí tiết và
phẩm chất của họ chưa hẳn đă thấp.
Vua Ngụy hứa giúp quân cho Triệu, nhưng v́ sợ Tần mà không dám tấn binh.
Ngụy Vô Kỵ thuyết phục thế nào cũng không xong. Đám môn khách của công tử không
ai có mưu kế ǵ. Cuối cùng, công tử và
đám
môn khách đành
phải đi liều mạng với Tần. Thử hỏi ba ngàn khách so với 15 vạn quân Tần khác nào
ném thịt vào miệng thú dữ? Bấy giờ Hầu Doanh mới bày diệu kế. Nguyên nàng Như Cơ
(vợ vua Ngụy) trước đây có một mối thù với kẻ giết cha ḿnh. Mối thù ấy cho đến
vua Ngụy cũng trả không được. Thế mà Ngụy Vô Kỵ giúp nàng trả thù
được.
Việc ấy ít người biết. Dẫu biết chưa chắc ai nghĩ ra được diệu pháp sau đó. Hầu
Doanh đă bày cho Vô Kỵ vào thành nhờ Như Cơ trộm binh phù
để
sai khiến tướng Tấn Bỉ. Ông c̣n cho biết thêm, có thể Tấn Bỉ không giao binh
quyền. Vậy th́ làm cách nào? Chu Hợi là người mổ heo ở chợ, có sức khỏe tốt lại
gan dạ. Sử nói: "Tín Lăng Quân hạ ḿnh kết thân với Chu Hợi, từng giúp đỡ cho
Chu Hợi, nhưng Hợi chưa bao giờ nói được một tiếng cám ơn, Tín Lăng Quân không
để tâm đến việc đó". Giờ này Chu Hợi v́ nghĩa mà
đi
làm việc lớn. Chu Hợi giết Tấn Bỉ để đoạt binh quyền. Tín Lăng Quân kéo 10 vạn
binh Ngụy đi đánh giặc Tần. giải vây cho Hàm Đan!
Tại sao Hầu Doanh nói: "Khi công tử tới trận, ở đây Doanh này lấy cái chết
để tạ ơn công tử"? Câu nói đó có hai nghĩa. Theo ngày xưa, người ta kết thân với
nhau, có việc ǵ trọng đại mà họ không giúp được, th́ người không giúp được phải
tự sát để linh hồn yểm trợ người kia. C̣n một nghĩa nữa: Hầu Doanh đă bày cho
Ngụy Vô Kỵ một việc phạm pháp có tội với triều đ́nh. Tội ấy xử tử cả họ cũng
không đủ. Nên Hầu Doanh phải tự sát. Cái chết đó c̣n chết thay cho Vô Kỵ nữa.
Tín Lăng Quân quả thật tuyệt vời mới có những người bạn như vậy.
|
