Phước
Báo Hiện Tiền
Ngày
xưa ở xứ Ḥa Na, dân chúng phần nhiều tín
ngưỡng Phật giáo. Có vợ chồng chàng
Kế Sa La cũng nhờ ảnh hưởng tinh
thần ấy, mà nổi tiếng đôi vợ
chồng hiền đức.
Nhà
Kế Sa La rất nghèo, hằng ngày phải vất
vả hai sương một nắng, tranh đấu
với bát cơm manh áo; nhưng vợ chồng
vẫn vui vẻ thân mật, an phần trong cảnh
thanh bần, không bao giờ v́ tiền tài danh
vọng, mà làm hoen ố được ḷng trong
sạch của đôi vợ chồng chàng. Ngoài ra,
chàng lại không quên đem chánh pháp mà ḿnh đă
hiểu biết, khuyến khích mọi người
trở về đường thiện; mà chàng có
thể đảm đương.
Thuở
ấy, miền ngoại ô xứ Hoà Na vừa bị
mất mùa, lại thêm nạn tật dịch, nên dân
chúng miền ấy đói và chết rất
nhiều. Các nhà hảo tâm trong xứ hiện
thời, hoặc chung hoặc riêng, đến chùa
tổ chức nhiều cuộc bố thí. Trước
nhờ các Tăng sĩ cầu nguyện cho những
kẻ vừa bỏ ḿnh v́ tật dịch được
siêu thoát và nạn tật dịch đương hoành
hành mau chấm dứt; sau đem các phẩm vật
phân phát cho các nạn nhân đói khổ.
V́
vất vả theo sinh kế, vả lại cũng ít
lui tới các phương xa, nên nạn tật
dịch đói kém hoành hành ở ngoại ô
vợ chồng Kế Sa La không hay biết ǵ cả.
Theo
lệ thường, sáng nào Kê Sa La cũng cùng
vợ chia nhau đến các nhà điền chủ
để làm mướn. Nhưng lạ thay, sáng nay
Kế Sa La đi một đoạn đường
lại gặp những vị trưởng giả, khăn
áo chỉnh tề, theo sau những tên gia đinh h́
hục mang gánh gạo cơm mền áo… gặp hai
ba phen như thế, Kế Sa La khống ngớt
ngạc nhiên, dừng lại hỏi: Chàng mới
biết vùng ngoại ô đang bị nạn và
những bậc trưởng giả này đem các
phẩm vật đến chùa để mở
cuộc bố thí. Bị kích thích bởi t́nh đồng
loại, lại thêm tủi cho số phận nghèo nàn
của ḿnh; trong khi đồng bào đang lâm cơn
đói khổ mà ḿnh không có một quan tiền,
một đấu gạo, một viên thuốc đỡ
đần. Càng nghĩ chàng càng đau đớn
sầu tủi! Trong trí chàng hiện ra nhiều
dấu hỏi: làm thế nào có tiền để giúp
đồng loại? Và chàng nguyện rằng:
nếu làm cách nào có tiền gạo để
bố thí dù thân bị đọa đày suốt
đời chàng cũng vui ḷng đổi lấy. Đến
đây, Kế Sa La không c̣n thiết ǵ đến
ăn làm nữa, lủi thủi về nhà.
Tối
đến vợ chàng về, thấy chồng
mặt mày ủ rũ, ngồi một ḿnh thở
ngắn than dài h́nh như bất đắc chí v́
một việc ǵ… Chị vợ lo sợ hỏi
chồng, nhưng chàng t́m cơ thối thoát không
trả lời, v́ chàng biết trước rằng:
nếu đem sự thật nói với vợ, đă
không ích ǵ mà lại gieo thêm cho vợ mối
sầu tủi như ḿnh, nhưng sau hai ba phen
thiết tha gạn hỏi của vợ, Kế Sa La
không nở giấu giếm nữa mới đem
đầu đuôi câu chuyện thuật lại
vợ nghe. Vợ chàng không kém ǵ chàng, cũng
sầu, cũng tủi, cũng thở than như chàng!
Nhưng sau một hồi suy nghĩ, chị vợ hăng
hái nói: nếu chàng bằng ḷng chị ta sẽ
đến giúp việc cho các nhà phú hộ, thế nào
cũng nhận đặng một số tiền,
để làm việc bố thí. Kế Sa La không tán
thành, và chàng không nở để cho vợ: nữ
nhi yếu ớt một ḿnh đem thân thể làm tôi
mọi người.
Chị
vợ lại nói: Hay là cả chúng ta đều
đến ở giúp việc cho một nhà đại
phú, trước nhận được một
số tiền lớn để bố thí, sau có
thể giúp đỡ nhau trong những công cuộc
nặng nề. Ư kiến này được Kê Sa La
hoan hỷ tán đồng. Thế là sáng mai đôi
vợ chồng Kế Sa La lên đường đến
một nhà đại phú ở cạnh làng, xin giúp
việc và nhận trước một số
tiền.
Vốn
nghe vợ chồng Kế Sa La là người hiền
đức, nên nhà đại phú kia bằng ḷng ngay
và cho vợ chồng Kế Sa La mượn trước
một năm quan tiền, lại được phép
về nhà bảy ngày để sắp đặt công
việc; và nếu trong bảy ngày ấy vợ
chồng Kế Sa La đem đủ số tiền hoàn
lại ông, ông cũng vui ḷng trả quyền tự
do cho vợ chồng chàng.
Tiền
bạc giấy tờ, vợ chồng Kế Sa La
hết sức vui mừng, đi vào chợ mua các
phẩm vật… và đến chùa Đàn Ba gần
đấy, xin thiết lập cuộc bố thí ngay
tại chùa, sau sáu ngày chú nguyện, đến ngày
thứ bảy sẽ phân phát các phẩm vật.
Việc
làm ấy rất thích hợp với hạnh Từ
Bi, lại thấy ḷng chí thành của vợ
chồng Kế Sa La, nên các Tăng sĩ trong chùa
đều tận tâm giúp đỡ, để cho
cuộc bố thí này được thập phần
viên măn.
Chiều
ngày ấy, Quốc vương bản xứ cũng
cho người chuyên chở rất nhiều phẩm
vật đến chùa Đàn Ba mở hội và cũng
định ngày thứ bảy bố thí. Vị Trú
tŕ chùa Đàn Ba tâu vua: ngày ấy đă có vợ
chồng Kế Sa La định mở hội trước
rồi, yên cầu nhà vua chung vào hội bố thí
ấy, nếu không xin hoăn lại ngày sau. Nhà vua phán:
Trẫm thiếu ǵ tiền bạc mà phải chung
chạ với người khác và trẫm đây
đường đường một vị
quốc chủ, Kế Sa La nào đó lại không v́
trẫm mà nhường cho trẫm được như
nguyện, hay sao? Vị trú tŕ đem lời thuật
lại với vợ chồng Kế Sa La.
Kế
Sa La nhờ vị trú tŕ tậu lại nhà vua:
Vợ chồng chàng xin chịu tội, chứ không
thể thay đổi cuộc bố thí qua ngày khác.
Với
ư định kiên quyết ấy, nhà vua hết
sức ngạc nhiên, cho đ̣i vợ chồng Kế
Sa La vào hỏi. Tiếp diện nhà vua, Kế Sa La
đem hết cả sự t́nh tâu rơ là: Vợ
chồng chàng đă bán ḿnh cho một nhà địa
chủ lấy tiền mở hội bố thí, đến
ngày thứ tám đă chính thức làm tôi tớ cho
người, không c̣n đi lại tự do nữa.
Nghe
xong câu chuyện, nhà vua hết sức cảm
phục cử chỉ của vợ chồng Kế Sa
La. Ngài bùi ngùi than rằng: nếu trong quốc độ
này mà được nhiều người có “tâm
từ” như vợ chồng Kế Sa La, th́ c̣n
đâu những kẻ tham lam ích kỷ, lường
gạt đồng bào và c̣n đâu những kẻ bơ
vơ trong xó chợ đầu đ́nh, lê ḿnh
khắp xứ, mà không đủ chén cơm lót
dạ, manh áo che thân!
Tức
th́ nhà vua lại sai người đem vàng bạc ra
ban thưởng và hạ chiếu cấp cho vợ
chồng Kế Sa La được trọn đời
hưởng quyền lợi trong mười xă. Ngài
lại kêu vợ chồng Kế Sa La đến phán
rằng: “Đây là PHƯỚC
BÁO HIỆN TIỀN” của hai người
đó và trẫm vui ḷng nhượng hai người
mở cuộc bố thí vào ngày thứ bảy để
cho hai người được toại
nguyện”.
Vợ
chồng Kế Sa La cảm động lạy tạ
ơn vua. Và đôi vợ chồng ấy, không quên
niệm hồng ân đức Phật đă tác thành
cho vợ chồng chàng: “đức tánh Từ Bi, nâng
cao Đạo sống”. Nên nay mới gặp nhà vua
đức độ, đem lại cho vợ
chồng chàng đến cuộc đời sung sướng
giàu sang.
Thuật
giả: Thích Đức Tâm
(Trích
trong "Truyện cổ Phật giáo")
Dắt
một người mù qua đường, cho người
đứt tay miếng giẻ rách, lượm cây gai
giữa đường, cho con kiến hạt cơm,
đều gọi là bố thí. |