Trở lại trang chánh của Website Thiên Lư Bửu Ṭa

 

Thuật xử thế người xưa

Ngô Nguyên Phi

Nhân và Trí

     Thầy tṛ Khổng Tử bỏ nước Lỗ lưu vong ra nước ngoài. Một hôm Khổng Tử gọi Tử Cống (một trong 72 học tṛ hiền của Khổng Tử) hỏi:

      - Theo con, thế nào là người nhân, thế nào là người trí?

      Tử Cống suy nghĩ một lát rồi đáp:

      - Thưa thầy, người nhân là người biết thương người; người trí là người hiểu người.

      Khổng Tử khen "hay". Rồi kêu Tăng Tử vào hỏi lại câu trên. Tăng Tử suy nghĩ một hồi rồi đáp:

      - Thưa thầy, người nhân là người biết thương ḿnh; người trí là người tự biết ḿnh.

      Khổng Tử chịu quá! Đoạn ông gọi Tử Lộ vào hỏi:

      - Theo con, thế nào là người nhân, thế nào là người trí?

      Tử Lộ thưa:

      - Theo con, người nhân là người làm sao cho người khác thương được ḿnh; c̣n người trí là người làm sao cho người khác hiểu được ḿnh! ...

      Khổng Tử rất đỗi ngạc nhiên, ngửa mặt khen rằng:

      - Bất ngờ thay! ...

      Lời bàn:

Cùng một cân hỏi nhưng ba câu trả lời hoàn toàn khác nhau, đây thật là điều thú vị và bất ngờ.

Nhưng ta thường thấy việc đời không khác nào một ḍng sông, có lúc từ trên cao đổ ào ào xuống vực sâu, có lúc trườn ḿnh, len lách qua hẻm núi, có lúc thênh thang lặng tờ giữa b́nh nguyên ... thiên h́nh vạn trạng. Nhưng mỗi dạng trạng đều phù hợp với mỗi hoàn cảnh. Bởi không bao giờ trời mưa lụt mà sông cạn, trời nắng hạn mà nước sông dâng. Núi dựng bạt ngàn ḍng sông không thể không uốn ḿnh lượn theo thế núi. Con người cũng thế. Có lúc ta v́ người và người v́ ta, có lúc ta v́ ta, và người v́ người, theo hoàn cảnh mà hành sự. Như thế mới không lỗi.

Thiên-Lư Bửu-Ṭa, 12695 Sycamore Ave, San Martin, CA 95046 - USA. Tel: (408) 683-0674

Website: www.thienlybuutoa.org     Email    Sơ đồ hướng dẫn tới TLBT

Thông bạch in Kinh