Mụt Ghẻ Mặt Người
(Trích trong "Truyện cổ Phật giáo")
Đời Đường vua Ư Tôn ở đất Trường An có một nhà sư mắc phải bệnh cùi, hằng ngày thất tha thất thiểu trong bộ quần áo lang thang, mặt mày khô đét, thân h́nh gầy c̣m, tay chân lở lói, ai trông thấy cũng gớm nhờm. Thỉnh thoảng, một vài người v́ động ḷng trắc ẩn, biếu cho chút ít quà bánh không đáng giá, ngoài ra không ai buồn đả động đến, hoặc hỏi han điều ǵ cả, v́ vậy chẳng ai biết nguyên quán nhà sư ở đâu. Một hôm, trên con đường lớn xuôi về cổng chùa An Quốc, nhà sư t́nh cờ gặp Ngộ Đạt, lúc ấy chưa phải là một tu sĩ nổi danh.
Thấy người đồng đạo trong cơn hoạn nạn, Ngộ Đạt quá đau thương cố thỉnh về ở với ḿnh. Trước tâm t́nh chân thật, lời lẽ thiết tha của Ngộ Đạt, nhà sư nhận chịu. Ngộ Đạt rước về chùa, kính như bậc thầy, hết ḷng cung phụng. Mỗi ngày sáng dậy, Ngộ Đạt lấy nước nóng, rửa lau ghẻ lở, tuyệt đối không tỏ vẻ ǵ nhờm gớm cả. Sau một thời gian khá lâu, nhà sư từ giă ra đi, Ngộ Đạt tỏ ḷng quyến luyến, cầm cọng lắm lời, nhưng nhà sư không đổi ư. Thấy thế Ngộ Đạt thiết tha xin theo để sớm hôm giúp đỡ, nhà sư cũng từ chối nốt, bảo rằng: “Trên đường danh đức, ông ngày sau sẽ được hiển đạt, ông nên ở lại, đừng nghĩ việc theo tôi mà phải trôi nổi b́nh bồng, mai một khả năng siêu tuyệt của ḿnh”. Nhưng điều này nên để dạ: “Hăy cẩn thận trong khi hưởng thụ những phần hưởng danh dự, v́ nó có thể làm tổn thương đạo niệm của ḿnh. Tôi hết sức cảm nghĩa tốt của ông, vậy nếu sau nầy có bị tai nạn ǵ hăy nhớ qua đất Tây Thục, xứ Bành Châu, núi Trà Lung mà t́m tôi. Cứ đến lưng chừng núi, chỗ có hai cây ṭng to tục gọi là “Song ṭng lănh” chúng ta sẽ gặp nhau”.
Dặn ḍ xong, nhà sư từ biệt, Ngộ Đạt rơm rớm nước mắt, trông theo đến khi khất bóng mới quay gót trở về.
Ngày qua tháng lại, Ngộ Đạt đến thời kỳ hiển đạt. Bấy giờ ở kinh đô, người người đều quen biết và khâm phục danh đức của Ngài. Một vị sư có tài, có đức, giảng pháp hay, hiểu biết rộng, tiếng tăm vang dậy khắp nơi.
Vua Ư Tôn qua nhiều lần thăm ḍ, trải bao cơn thử thách, mới chịu thỉnh Ngài vào cung giảng đạo. Cách ít lâu lại phong Ngài lên làm Quốc sư và ban cho một pháp ṭa bằng gỗ trầm thơm quí. Danh vọng này c̣n danh vọng nào hơn! Một hôm, nhân lên ngồi trên ghế trầm, nghĩ ḿnh tài đức ai bằng, vua kiêng, quan phục, trăm họ kính nhường, Ngộ Đạt thấy thật không c̣n nấc thang nào cao hơn nữa. Ḷng tự đắc dâng lên tột độ, bỗng nghe xây xẩm mặt mày, Quốc sư vội bảo đồ đệ d́u vào phương trượng, nằm mê man suốt hai ba giờ mới tỉnh lại. Cảm nghe trong ḿnh khó chịu biết đă thọ bịnh, chợt rờ xuống gối nghe đau vén quần lên, thật là hết sức kinh ngạc. Một mụt ghẻ giống tạc như mặt người, có mày mắt, miệng, tai, mũi đủ cả. Ghê tởm quá! Kinh sợ quá! Quốc sư ngất đi, các đồ đệ kêu vực măi mới mở mắt, bỗng nghe dưới mụt ghẻ nghiến răng, đau buốt thấu xương, khổ sở quá không phương ǵ cứu chữa. Các danh y và Quốc y đều được vua mời đến chữa cho Ngài, mà mỗi lần thoa thuốc men là mỗi lần chết giấc chớ không thấy thuyên giảm phần nào cả. Nhưng lạ, hễ mỗi lần đút thịt vào th́ lại thấy mụt ghẻ ăn ngay và lại nghe trong ḿnh êm ái dễ chịu. Thật là một quái bệnh xưa nay chưa từng thấy. Các danh y, quốc y đều thúc thủ lăn lóc chịu khổ sở măi như thế đến hơn tháng trời, nằm nghĩ cuộc đời chả ra chi, thân như bọt nước thoạt có, thoạt không, thoạt c̣n, thoạt mất, đáng ghê sợ. Nhân nhớ đến vị sư bịnh khi xưa, ôn lại những lời dặn ḍ thiết yếu, Quốc sư sực tỉnh, bèn cố gắng một thân bị đau nhức, cắn răng lần ṃ qua đất Tây Thục, xứ Bành Châu.
Vất vả khổ sở suốt mấy tuần mới đến chân núi Trà Lung. Bởi đường dốc quanh co, nên măi đến lúc hoàng hôn mới t́m ra được dấu. Ḱa hai cây ṭng đà lộ bóng, nhưng vị sư đâu chẳng thấy h́nh dạng; nếu không t́m gặp, th́ đêm nay không khỏi dả thú nhai xương giữa chốn rừng núi hoang vu, không một bóng người thấp thoáng. Ngộ Đạt đang ngơ ngác đoái nh́n bốn phía, ḷng những lo sợ bồi hồi, th́ may quá, h́nh bóng thân yêu và quen thuộc khi xưa của vị sư, bỗng hiện ra trong một gộp đá gần đấy. Một tiếng kêu rú thất thanh v́ mừng, Ngài Ngộ Đạt bất chấp đau đớn, chạy lại và leo nhanh lên gộp đá, ôm choàng lấy vị sư hỏi han rối rít. Khi bộc lộ hết những nổi vui mừng, khao khát của ḿnh rồi, Ngài bèn kể bằng nước mắt sự khổ sở đau đớn của ḿnh cho vị sư nghe. Vị sư thốt lời an ủi và d́u dẫn Ngộ Đạt về thảo am trên lưng chừng núi, Ngộ Đạt thưa:
- Bạch Thầy, kẻ đệ tử đang lâm vào cơn khốn nạn, bức bách, khổ sở không c̣n bút mực nào tả xiết, xin thầy rủ ḷng từ bi ra tay tế độ giúp cho đệ tử thoát nạn, ơn đức Thầy thật vô lượng vô biên.
- Không hại ǵ, vị sư đáp, oan oan nghiệp chướng của ông đă vay từ nhiều đời về kiếp trước, ngày nay phải đến thời kỳ đền trả. Ông phải ẩn nhẫn trả xong mối nợ máu tiền kiếp ấy, mới có thể giải thoát được. Đức Thế Tôn ta khi xưa c̣n thị hiện nạn gươm vàng đâm vế, ăn lúa ngựa thay, huống chúng ta là hạng người phàm phu làm sao mà thoát được. Nợ ḿnh đă trả th́ sẽ hết, nhưng cần thiết là đừng nên vay nữa mới được.
- Thưa thầy, thầy nói nợ máu là thế nào đệ tử không hiểu ra sao cả, xin thầy hoan hỷ giảng cho.
- Chuyện ấy rồi ông tất sẽ rơ, v́ đă có người sẽ nói cho ông nghe giờ khắc rất gần đây.
Rạng ngày hôm sau, nhà sư dạy đồng tử dẫn Ngộ Đạt xuống ngọn suối dựa triền, lấy nước rửa ghẻ. Đồng tử vừa toan khoát nước th́ thoạt nghe tiếng thét từ trong mụt ghẻ phát ra: “Khoan, hăy khoan đă, ta có việc cần muốn nói với ông”.
Ngộ Đạt và đồng tử đang cơn kinh ngạc, th́ mụt ghẻ tiếp lời:
- Tiếng đồn ông là người học rộng, vậy ông đă từng đọc sách Tây Hán chưa?
- Đă có xem qua vài lượt, Ngộ Đạt đáp.
- Vậy ông có nhớ chuyện người Viên Án dèm tâu với vua Cảnh Đế chém chết Triệu Thố ở phía đông chợ chăng?
- Nhớ lắm, nhớ lắm. Nhưng hỏi thế để làm ǵ?
- Chính ông là Viên Án c̣n Triệu Thố là tôi, ông giết tôi oan đến dường nào, ông có biết chăng? Thù ấy, oan ấy, thâm xương thấu cốt tôi đă từng mười đời theo dơi bên ông để t́m dịp báo oán, nhưng suốt mười đời ông luôn luôn làm bực cao tăng, tinh nghiêm giới luật, tôi đành ôm hận, nhưng quyết theo măi, đến khi nào trả xong mối thù, đ̣i xong món nợ máu mới thôi. Mới vừa rồi, được dịp thuận tiện, ông v́ được vua kính chuộng, ban cho ṭa trầm hương, phong làm đến Quốc sư, vinh quang hiển hách, do đó tâm danh lợi nổi lên, khí kiêu căng bừng khởi, khuyết phần đức hạnh, tôi mới nhân cơ hội đó làm hại ông để đ̣i món nợ nần trên. Ngày nay, nhờ Ngài Ca Nặc Ca Tôn Giả thương xót ra tay cứu giải cho ông, lại cho dùng nước tam muội rửa tội, nhờ thần lực của Ngài khiến cho ông và tôi, từ đây oán hận không c̣n, cừu thù tan mất, vậy kính khuyên ông, hăy cố gắng tinh tấn tu hành và chúc ông vuông tṛn đạo nghiệp. Tôi xin chào vĩnh biệt.
Ngộ Đạt nghe xong, đầy ḿnh mộc ốc. Đồng thời với tay khoát nước rửa mụt ghẻ, nước vừa chạm đến thịt, Ngộ Đạt nghe đau buốt thấu xương, ngất lịm hồi lâu. Khi tỉnh lại, mụt ghẻ đă lành da thịt liền lại như xưa, không chút vết sẹo nào. Quốc sư mừng quá đến chảy nước mắt, vội trở lên núi cảm tạ ơn dày của Tổ, tự thệ từ đó tinh tiến tu hành không dám chậm trễ nữa.
Tương truyền bộ Thủy sám ba quyển vốn tự tay Ngộ Đạt viết ra để làm pháp sám sau khi lành bệnh.