KHÔNG CỐ Ư
(Chuyện có thật tại một vùng quê ở Mỹ
Luông, Việt Nam, vào khoảng thập niên 1950’s)
Tiếng la thất thanh của ông Ba làm người
trong làng choàng tỉnh trong khi gà vừa gáy canh cuối, mặt trời c̣n yên
ngủ ở cuối trời.
- “Có ai mất đứa con nhỏ nào không? Tôi
thấy một ông già khăn đỏ bắt một đứa nhỏ đi về hướng Long Xuyên.”
Dân làng lao xao bàn bạc. Chợt có hai vợ
chồng chạy đến nhận rằng có đứa con trai vắng nhà từ chiều qua chưa thấy
về. Theo hướng ông Ba chỉ, họ nhờ nhiều người đi t́m phụ. Dù đă cố gắng
hết sức, h́nh bóng đứa con trai yêu dấu vẫn biệt tích. Hai vợ chồng đau
khổ kia đành vĩnh viễn mất đứa con trai...
Chuyện đó ch́m dần vào quên lăng. Riêng ông
Ba từ đó đổi tính hiền lành, ít nói, về nhà lập một bàn thờ. Mỗi khi ăn
cơm ông xới thêm một chén cơm để lên bàn thờ và khấn vái lâm râm. Bà Ba
có hỏi liền bị ông gạt phắt đi...
* * *
Ngược ḍng thời gian trở về
quá khứ:
Ông Ba có trồng một đám mía. Đến mùa mía
chín, lũ trẻ và heo của hàng xóm hay đến phá phách. Ông rất bực ḿnh v́
phải canh giữ. Một hôm ông đuổi con heo đang phá mía và theo nó về đến
nhà chủ của nó. Khi được ông ôn tồn kể sự phá phách của con heo, bà chủ
ong ỏng chối ngang và thách ông có đập chết con heo tại chỗ bà mới chịu
nhận heo ḿnh có phá mía. Ông đuối lư và căm giận vô cùng, quyết tâm bắt
con heo làm tang chứng để mắng con mụ đó một trận. Ông mài cây xà búp
(giống như cây giáo lưỡi nhọn) cầm theo để ŕnh rập. Ông ḅ lết qua lại
trong đám mía đến nổi hai khủy tay thành chai cứng. Một ngày kia, việc
ông mong đợi đă tới. Khi trời vừa sụp tối, ông thấy bóng “con heo” đang
sột soạt nơi hàng mía bên kia. Ông rón rén ḅ lại gần và phóng mạnh cây
xà búp. “Con heo” ngă lăn ra kêu không thành tiếng, chỉ phát ra tiếng
khèn khẹt. Ông mừng rỡ chạy vội lại và ... hỡi ôi, ông thất kinh hồn
vía! Con heo đâu không thấy mà chỉ thấy một thằng nhỏ giăy giụa với cây
xà búp ghim ngay bụng. Ông cuống cuồng không biết tính sao, rút mũi xà
búp ra là đổ ruột liền, mà đem ra là đi tù chớ chẳng chơi. Ông do dự măi
mà không biết cách nào giải quyết. Đến khi gà gáy canh tư th́ thằng bé
thở hơi cuối cùng, ông đào lỗ chôn thằng bé trong đám mía, phi tang mọi
dấu vết và về làng la lên đổ thừa cho ông già khăn đỏ...
* * *
Từ đó ông hối hận vô cùng, mỗi bữa ăn đều
cúng cơm cho hương hồn thằng bé để nói lên sự vô t́nh và ân hận của
ḿnh. Khi phải đi đâu vắng ông dặn bà Ba cúng chén cơm không để gián
đoạn bữa nào. Thời gian thắm thoát đă ba năm, một đêm ông nằm mộng thấy
đứa bé đến gọi, ông giật ḿnh mở mắt, không thấy điều ǵ, lại nhắm mắt
ngủ tiếp và bị gọi như vậy đến ba lần. Lần chót đứa bé lại đến gọi và
nói:
- “Ba năm qua tôi biết rơ ḷng ông, không
phải ông cố ư giết tôi, nên tôi không oán hận ǵ ông cả. Tôi sắp đầu
thai làm con của gia đ́nh gần đây, cách nhà ông sáu căn về phía dưới.
Ngày mai ông sẽ nghe gia đ́nh đó sinh con, th́ tức là tôi, dưới bụng c̣n
dấu dao cũ. Tôi báo cho ông biết để ông đừng cúng cơm tôi nữa.”
Ông Ba giật ḿnh tỉnh giấc, mồ hôi ra như
tắm và thức măi không ngủ lại được. Sáng ngày ông nghe ngóng và biết có
gia đ́nh cách nhà ông sáu căn vừa sinh đứa con trai. Đến chiều, ông đem
quà tới thăm và đến tận buồng vạch bụng đứa bé xem quả nhiên có dấu thẹo
mờ mờ. Từ đó, ông cứ đến viếng thăm đứa bé đó luôn. Mỗi khi đi chợ về
ngang th́ không kẹo cũng bánh đem cho thằng bé. Mối thâm t́nh của ông và
thằng bé đầm ấm măi. Cha mẹ thằng bé mặc nhiên xem ông như một người
thân thiết và nhờ ông đỡ đầu cho thằng bé. Niềm hối hận bao nhiêu năm
được đền trả trong từng hộp sữa, từng chiếc bánh, từng cái nâng niu của
ông dành cho thằng bé.
Bây giờ th́ thằng bé đă được tám tuổi rồi.
Một hôm ông đem quà đến thăm nhằm lúc cha mẹ nó đi vắng. Đứa bé ôm ông
thưa: “Ông thương con quá mà con không biết làm sao trả hiếu cho ông.”
Ông Ba âu yếm nói:
- “Con muốn trả hiếu cho ông hả? Ḱa, có
trái đu đủ chín ngoài cây ḱa, con hái đăi ông đi.”
Đứa bé mừng rỡ nh́n trái đu đủ cao hơn tầm
tay với và băn khoăn không biết hái cách nào. Ông bảo nó lấy cây dao mác
ra mà chặt. Nó vâng lời lấy cây dao mác ra mà vẫn với không tới. Ông Ba
tới gốc cây cơng nó lên v́ ông muốn nó tự tay hái đăi ông. Thằng bé
thích thú cười dang tay quơ cây mác đứt cuống trái đu đủ. Nhưng khi trái
đu đủ rớt tới đất th́ lưỡi mác mất đà rơi xuống ghim sâu vào bụng ông
Ba. Ông ngă lăn ra kêu không thành tiếng, chỉ phát thành tiếng khèn khẹt
mà thôi. Dĩ nhiên ông được đưa về nhà, chịu đựng t́nh trạng đó hơn một
ngày đêm và từ chối mọi sự chữa trị. Qua một ngày ông bỗng tỉnh táo lạ
thường và nói trở lại được. Ông cho người nhà đi t́m gọi hai vợ chồng
mất đứa con hơn mười năm trước. Khi cha mẹ thằng bé đến, trước mặt đông
đủ con cháu và mọi người, ông kể lại câu chuyện đă được giữ kín hơn mười
năm qua. Ông dặn gia đ́nh không được làm khó thằng bé và cha mẹ nó v́
đây là nghiệp quả mà ông phải trả. Ông bảo con cháu lấy kinh Nhân Quả
đọc cho ông nghe. Sau đó ông trút hơi thở cuối cùng.
Nhận xét:
(V́ đánh máy không kịp, xin trở lại coi phần nhận
xét của tác giả trong nay mai)
(Trích
trong "Luận về Nhân Quả" của tỳ kheo Thích Chơn Quang) |