Tấm
gương đạo hạnh muôn đời c̣n ghi
Khu
rừng phía Nam kinh thành bỗng xáo động
hẳn lên. Chim chóc gọi nhau lẩn trốn, thiêm
thiếp lo sợ trong các cành cây kẽ lá. Từ hươu
nai cho đến hổ báo đều loan truyền
một tin hung dữ: Nhà vua đi săn.
Ca Lợi Vương đi săn. Khác hẳn
với các cuộc đi săn thường, lần
này nhà vua tổ chức một cuộc săn quy mô
trong suốt tuần lễ. V́ nhiều lẽ, và
trong đó có một lẽ là để trừ
khử uy tín của một đạo sĩ về tu
hành trong khu rừng phía Nam này.
Đoàn người đi săn đă đến
tại mé rừng. Thật như là một binh đoàn
đi chiến trận. Có đủ cung tên gươm
giáo, có ban tiếp vận lương thực, có
hệ thống truyền tin liên lạc. Họ
dựng lều trại và sửa soạn cho vua tá túc.
Ca Lợi Vương cưỡi một con bạch mă,
bận nhung phục gọn ghẽ, dẫn đầu
toán lính săn. Bản chất mạo hiểm
của ngài thường thấy bộc lộ trong
những trường hợp như thế này. Đoàn
người tiến sâu vào rừng. Mỗi lần nhà
vua bắn hạ được một con thú th́
cả đoàn hoan hô vang dậy và sẽ có một
bọn sắp sẵn để mang con vật xấu
số đến trước mặt ngài.
-
Muôn tâu Hoàng thượng! Con thú bị mũi tên
thần bắn trúng vào chính giữa đầu.
-
Muôn tâu Hoàng thượng! Hoàng thượng vừa
hạ một con hươu đẹp đẽ
nhất trong loài hươu.
-
Muôn tâu Hoàng thượng!...
Và
Hoàng thượng kiêu hănh mỉm cười,
truyền lịnh khao thưởng quân sĩ.
Đến
trưa, cuộc đi săn tạm nghỉ. Vua
ngả người trên chiếc vơng và an ḿnh trong
giấc điệp. Khi ngài thức dậy th́ ngài
ngạc nhiên thấy quân lính thiếu mặt rất
nhiều. Bọn chúng đi đâu? Ngài đang băn
khoăn th́ bỗng đội liên lạc về phi báo
là bọn quân lính đă tề tựu ở dưới
một gốc cây Bồ Đề để nghe một
đạo sĩ thuyết pháp.
Hăy
tưởng tượng Ca Lợi Vương
giận dữ đến bực nào! Trước
đây, dư luận đă xôn xao về tin này, người
ta đă cho nhà vua hay là có một vài người
trong hoàng tộc cũng lén lút đến nghe đạo
sĩ thuyết pháp. Và chính bởi lẽ đó mà
vua tổ chức cuộc đi săn này để t́m
hiểu thực hư. Vậy mà giờ đây, tên
đạo sĩ lại cả gan khuyến dụ
cả quân lính nhà vua.
Lệnh
tập họp cấp tốc được lan
truyền. Số vắng mặt vẫn chưa
thấy trở về. Vua đinh ninh rằng kẻ tu
hành đă đánh bùa mê để cầm giữ
một cách phi pháp lính của ngài. Ngài nhảy lên
ngựa và đích thân đến nơi. Quan quân
lục tục kéo đi theo ngài.
Gần
đến nơi rồi. Một vài cận thần
thân tín thúc ngựa lên trước. Họ quát tháo
ầm ĩ. Quân lính đang vây quanh vị đạo
sĩ sực nhớ lại nhiệm vụ của
họ đối với Hoàng thượng, nên
vội vàng nới rộng ṿng và cúi đầu
chịu h́nh phạt. Họ vừa nghe một bài
dạy về hạnh từ bi, họ cảm thấy
tội lỗi của họ trong cuộc đi săn
đầy sát khí, và giờ đây họ ước
muốn nhà vua đuổi cổ họ về, hơn
là họ tiếp tục cuộc chém giết.
Nhà
vua đă xuống ngựa. Ngài định tiến
đến trước mặt nhà đạo sĩ,
nhưng những cận thần đă vội ngăn
cản :
-
Muôn tâu Hoàng thượng, việc trục xuất tên
Sa Môn này đâu phải nhọc đến thánh
thể, xin cho phép để hạ thần ra tay.
Vừa
tâu xong, họ xông đến. Họ dùng bao nhiêu
lời thô bỉ để lăng mạ, để
chửi rủa như trong giây phút họ sẽ phanh
thây đạo sĩ thành trăm mảnh. Nhưng
“chó vẫn sủa mà lạc đà vẫn đi
qua”, đạo sĩ vẫn không nói lại một
lời, không sắc giận, điềm nhiên như
không.
Cảnh
tượng ấy làm vua Ca Lợi Vương khá
ngạc nhiên. Từ trước đến giờ,
kẻ nào thấy vua cũng phải phủ phục dưới
chân để tung hô hoàng đế vạn tuế,
thế mà hôm nay lại có một kẻ tu hành trước
mặt ngài vẫn cứ ngồi lỳ như
chết. Ngài bước tới, truyền lịnh cho
các cận thần lui ra và dơng dạc hỏi::
- Này
tên Sa môn ương ngạnh kia! Nhà ngươi
ngồi đây để làm ǵ?
Đạo sĩ trả lời:
- Kẻ này tu hạnh nhẫn nhục.
- Hạnh nhẫn nhục là thế nào?
Đạo sĩ điềm tĩnh tŕnh bày,
giọng từ ḥa như giọng đă thuyết pháp
cho các người lính săn ban năy :
-
Tâu Hoàng thượng! Tu hạnh nhẫn nhục là
giữ tâm khiêm nhường với tất cả
mọi người, là trừ bỏ những hành vi
tự đắc, kiêu mạn, là dùng lời nói êm
dịu để khuyến hóa chúng sanh. Tâu Hoàng thượng...
Nhà vua không nén được giận dữ
nữa. Những lời đáp của đạo sĩ
th́ chân thật mà vua tưởng là cố ư xoi bói
công kích sự ồ ạt nóng nẩy của ḿnh.
Hoàng thượng thét, cắt ngay lời đạo
sĩ:
- Im, im ngay.
Vua quay lại, như muốn hạ lịnh cho
vệ sĩ của ngài ra tay tức khắc. Bỗng
vừa nẩy ra sáng kiến ǵ, vua lại hướng
về phía đạo sĩ, rồi dịu giọng
hỏi:
- Nhưng mà, ta hỏi thêm nhà ngươi câu này.
Tại sao khi năy, cận thần của ta hết
lời mắng chửi nhục mạ nhà ngươi
mà nhà ngươi vẫn làm thinh?
- Tâu Hoàng thượng! Kẻ này suy nghiệm
rằng: Nếu như những lời chửi
mắng của người khác là đúng th́
phải sanh ḷng hổ thẹn để mà hối
cải. C̣n nếu những lời chửi mắng
nhầm lẫn th́ xem như là những tiếng vang
như gió thoảng ngoài tai mà thôi. Tuyệt nhiên không
khi nào sanh tâm oán hận.
Câu
trả lời có một phản ứng mạnh. Quân
lính th́ thầm thán phục, các cận thần
trố mắt kinh ngạc. C̣n nhà vua, ngài cảm
thấy tự ái của ngài xúc động. Để
phục hồi uy tín của ngài, ngài rút mạnh
thanh kiếm, và bảo:
-
Đây là những lời xảo trá và vô lễ!
Rồi
ngài hạ tay cắt đứt đôi vành tai
của đạo sĩ. Ḍng máu đỏ rỉ
rả thấm ướt đầm cả đôi má.
Mọi người nín lặng. Tuy nhiên, đạo sĩ
vẫn tĩnh tọa sắc mặt vẫn thản
nhiên. Không chút ǵ tỏ vẻ đau đớn và oán
thán.
Nhà
vua không ngờ có một sức chịu đựng
lạ lùng. Hay đây là một tên phù thủy có
nhiều pháp thuật? Dầu sao, vua không thể lùi
bước được. Ngài vung kiếm chặt
đứt thêm hai bàn tay đạo sĩ đang
chấp trước ngực:
-
Hăy xem tên thầy pháp này nhẫn nhục đến
mức nào?
Máu đào tuôn ra, thấm quanh chỗ ngồi
của vị tu hành. Tuy thế đạo sĩ
vẫn không thốt lên một tiếng kêu than.
Vết thương như làm cho thần trí của
người thêm sáng suốt và dơng mănh. Gương
mặt người trông từ bi lạ lùng.
Thật
là một ḍng nước mát rưới lên lửa
hận thù của nhà vua hung bạo. Vua lặng thinh.
Bây giờ ngài hiểu rằng kẻ đương
ngồi trước mặt ngài không phải là
một kẻ tầm thường. Ngài gượng
cất tiếng giữa sự im lặng nặng
nề của quân binh :
- Hỡi đạo sĩ, tại sao ngươi
bị hành hạ thân xác mà ngươi không chút ǵ
sắc giận?
Đạo sĩ thong thả trả lời:
- Tâu ngài, nếu như tôi có lỗi mà bị
hành hạ th́ tôi phải nhẫn thọ như
uống được nước cam lồ và sinh ḷng
cung kính với người. C̣n gặp trường
hợp không phân biệt phải trái mà người
xúc phạm đến tôi, th́ tôi suy nghĩ rằng
ngày nay tôi vô tội, nhưng biết đâu không
phải do ác nghiệp ngày trước mà nay phải
chịu. Vả lại, thân này là sự cấu
hợp giả tạm th́ cũng không nên lấy ǵ làm
luyến tiếc.
Ca Lợi Vương bấy giờ đă
hối hận về tội ác của ḿnh. Nhưng v́
tập tánh chủ quan chỉ biết hạch lỗi
kẻ khác lâu nay, vua gạn hỏi thêm một
lần nữa :
- Hay lắm! Nghĩ được như
thế th́ hết sức tốt đẹp. Nhưng
làm thế nào cho ta tin rằng nhà ngươi
thật t́nh nghĩ như thế. Làm thế nào cho
ta tin rằng nhà ngươi không oán hận ta, không
oán hận những cận thần của ta đă
sỉ nhục nhà ngươi?
Đạo sĩ giơ hai cánh tay cụt, mắt sáng
lên một cách lạ thường. Người phát
thệ:
- Tôi thề rằng tâm tôi không có một chút
oán hận nào. Những người gây đau thương
cho tôi chỉ v́ bị mây mờ che lấp đáng
thương mà thôi. Nếu như lời tôi không chân
thành với tâm tôi th́ những vết thương
của tôi trở thành lở lói ghê gớm, bằng
như trái lại, tâm tôi hoàn toàn không oán hận th́
những vết thương của tôi sẽ lành
lặn.
Trời đất bỗng nhiên rung chuyển. Hương
thơm tỏa ra ngào ngạt. Ca Lợi Vương và
mọi người nín lặng chờ đợi. Ôi kinh ngạc biết bao! Họ
trông thấy thân thể đạo sĩ lành lặn
như xưa. Người ngồi tĩnh tọa dưới
gốc cây Bồ Đề, gương mặt từ
bi, chói lọi hào quang.
Cái kiêu hănh trước đây tạm thời
cung cấp cho nhà vua một sức mạnh ồ
ạt, mong manh, bây giờ vỡ tan ra bọt nước.
Và hạnh nhẫn nhục của đạo sĩ
quả là một năng lực bền bỉ, trường
cửu, và bất khả chiến thắng. Nhà vua qùy
sụp xuống bên đạo sĩ và xin sám hối
bao nhiêu tội lỗi. Vua c̣n nguyện ghi nhớ gương
sáng nhẫn nhục này để thực hiện
trong đời sống cá nhân, trong việc trị
quốc của ḿnh và đời đời kiếp
kiếp xin tận tâm phụng sự Chánh Pháp.
Đạo sĩ khiêm tốn đỡ Ca Lợi Vương
dậy và hiền dịu bảo:
- Lời phát tâm tốt đẹp của ngươi
tự nó đă xóa bỏ được lỗi
lầm do chính ngươi gây ra. Và ta hứa với
ngươi rằng, trong tương lai khi ta thành
đạo, ta sẽ nhận ngươi làm đệ
tử đầu tiên của ta.
*
Vị
đạo sĩ đáng kính trên đây là tiền
thân Đức Phật Thích Ca và Ca Lợi Vương là
tiền kiếp của ngài Kiều Trần Như.
Và đúng như lời đă hứa, sau khi thành
Phật, mở đầu cho lịch tŕnh truyền
đạo 49 năm trời, Đức Thế Tôn đă
thuyết pháp lần đầu tiên tại khu vườn
Lộc Uyển cho năm vị đệ tử, trong
đó có ông Kiều Trần Như.
Quảng
Huệ
(Trích trong "Truyện cổ Phật giáo" tập 4 - Thích
Minh Chiếu sưu tập)
“Kẻ
nào bị người khác làm nhục mà trong ḷng không
sinh mối ác cảm, kẻ ấy đă thắng
một trận vẻ vang.”
|