Tu than tu khau

84.- TU THÂN TU KHẨU

Nầy chư môn-đệ nữ nam,

Muốn làm Tiên Thánh, trước làm hiền-nhân.

Hiền-nhân trong sự tu thân,

Tu thân là sửa thân tâm trọn lành.

Trọn lành nhờ biết lưu thanh,

Lưu thanh khử trược sáng danh người hiền.

Nước trong nhờ bởi lóng phèn,

Người lành nhờ biết tu rèn thân tâm.

Đời ta sao khỏi lạc lầm,

Muốn cầu tiến bộ phải chăm sửa mình.

Trước là tự xét lỗi mình,

Sau cầu viện bạn phê-bình giúp cho.

Qua sông nhờ chiếc nhã đò,

Tu hành nhờ bạn dặn-dò giới-trai.

Tự mình biết lỗi là hay,

Được người chỉ lỗi càng hay bội phần.

Biết nghe dư-luận nhân-dân,

Để mà phục-thiện thì thân vẹn toàn.

Nhứt là tu khẩu cần toan,

Nhứt ngôn khả dĩ hưng bang rõ ràng.

Nhứt ngôn khả dĩ tán bang,

Cũng trong lời nói hư nên hai đàng.

Chim khôn kêu tiếng rảnh-rang,

Người khôn nói tiếng dịu-dàng mới khôn.

Làm người phải biết cẩn ngôn,

Giữ gìn lời nói cho ôn, cho hòa.

Nói vừa ý khắp người ta,

Nói gầy thiện-cảm gần xa yêu vì.

Nói lời chân-thật gắn-ghi,

Nói lời hữu-ích nhu-mì dễ thương.

Nói lời nhỏ-nhẹ khiêm-nhường,

Nói lời đạo-lý đường-đường chánh chơn.

Bỏ những lời nói thiệt hơn,

Bỏ lời vọng ngữ xảo ngôn hỗn-hào.

Bỏ lời tranh luận thấp cao,

Bỏ lời câu móc điêu-ngoa chẳng lành.

Bỏ lời thêm bớt nói hành,

Bỏ lời khiêu-khích khỏi sanh sự buồn.

Bỏ lời xấc-xược ngông-cuồng,

Bỏ lời đã-kích khỏi tuồng thị-phi.

Bỏ lời đấu khẩu vân-vi,

Bỏ lời cãi-vã, tránh thì hơn thua.

Lời nói chẳng tốn tiền mua,

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Muốn nói, phải nghĩ trước sau,

Bảy lần uốn lưỡi mà trau lấy lời.

Làm người sống ở trên đời,

Nên hư cũng tại nơi lời nói ra.

Muốn cho yên nước, lợi nhà,

Nói thì cho đúng, thôi thà làm thinh.

Một bài, Thánh dạy đinh ninh,

Môn-đệ soi rọi tự mình sửa trau.

VĂN-TUYÊN KHỔNG-THÁNH