|
18 tháng 8 - Bính Tý (1936)
LUẬN
VỀ CHỮ "TÂM"
Thi:
Ðạo-tâm
phát-triển chí thanh-cao,
Vùng-vẫy
nhẩy ra khỏi bốn rào (tứ tường),
SẮC
tức thị KHÔNG thành chánh-quả,
Trung
không hữu sắc khí thần giao.
Ðây Thầy giải sơ về "chữ
TÂM".
Trong Vũ-Trụ Càn-Khôn lấy cái lý Thái-Cực làm chủ
tể của muôn triệu ức sanh linh và chưởng quản vật chất hữu
hình (linh-hồn và xác thịt).
Trong Trời Ðất có cái lý nhất định thanh quang là Thái
Cực làm trung tâm điểm cho Vũ-Trụ Càn-Khôn muôn loài vạn
vật. Cái lý độc nhất ấy
toàn tri, toàn năng, biến hóa vô cùng vô tận, dưỡng dục
cả sanh linh, bảo tồn vạn loại. Lý
độc nhất ấy bao quát thần-thông, quay chuyển bánh xe vô hình
mà làm nấc thang tiến-hóa chung cho tinh-thần vật chất, mở
mang cái trí-huệ cho mọi người noi theo Thiên-lý vận hành mà
tăng tiến mãi lên cho đến chỗ kỳ cùng mục đích là nơi
nhất định.
Trong khoảng không-gian ấy cũng có khi động tịnh, mưa nắng,
hồi thanh quang minh bạch, lúc u ám vũ vần, thì có khác chi tâm
con người có khi động khi tịnh, lúc ưa Ðạo-đức thuận Thiên-lý
lưu hành, còn có hồi lại thích vui vật chất, dẫy đầy lòng
nhơn-dục gây mãi tội-tình, cũng có sáng suốt trí-huệ thông-minh,
mà cũng có ngu-hèn đần-độn dốt nát, ấy là sự trung tâm
điểm của Càn-Khôn vậy.
Một thế-giới hay là một nước cũng phải có một vị
chưởng-quản quyền hành. Nước
có dân, nhưng dân phải tuân mạng lịnh của Vua mà thi hành.
Vị Ðế-Vương ấy là trung tâm của một quốc dân.
Quốc dân ấy đặng hạnh-phúc lớn lao là nhờ có ông
Vua minh-quân cầm quyền thống trị, ưa Ðạo-đức của Thánh-Hiền,
làm cho nước trị dân yên, gia vô bế hộ.
Ðời thái-bình lạc-nghiệp âu-ca, phong võ điều hòa,
quốc dân cọng thành một đoàn thể lớn lao, giữ đạo-đức
hiền từ mà làm thành lủy ngăn binh đón giặc, lấy gương
minh-triết (nhẫn-hòa) để làm khí giới chống ngăn loài bạo
ngược. Còn rủi quốc dân
vô phước gặp phải hôn quân, đắm mê tửu, sắc, tài, khí
thì ngoại quốc, chư hầu khởi loạn, còn dân trong nước oán
thù.
Lấy lý ấy thì về quốc dân, vị Ðế-Vương là trung tâm
cho xã-hội; còn với nhân-loại cái tấm lòng lại là trung
tâm của con người, nó là chủ cho nhân-thân mà điều khiển
ngũ quan vận hành khí huyết.
Cái trung tâm Ðạo ấy rất mầu-nhiệm thông-linh làm cho
con người được an vui trên con đường tấn-hóa.
Vậy người cần phải lấy
cái tâm làm chủ tể, đừng để cho tâm bị vật dục tế tắc
làm cho hư hỏng đi.
Cái tâm con người sáng suốt, quán cổ, tri kim, hay khiến
con người làm điều hay, sự phải, giục cho con người mến Ðạo-đức,
chuộng tinh thần, biết thuận theo Thiên-lý.
Nhưng người phải nhớ lấy đừng cho lòng dục dấy lên,
tội tình gây mãi.
Cái tâm thì là thiện, là sáng suốt, nhưng bị vật dục
ngoài đưa đẩy vào làm cho choán cái thanh-quang, sanh lòng quấy-quá,
mà cái Tâm thì tức là Tánh,
Tánh tức Tâm. Người
quân tử bao giờ cũng giữ cái tâm cho thanh-bạch tịnh an, không
cho phóng túng chạy bậy ra ngoài.
Biết cách gìn giữ cho định cái tâm rồi thì trăm mạch
lưu-thông khí huyết, nhơn-dục tịnh tận, Thiên-lý lưu hành, tâm,
tánh không không, chẳng một vật chi dính vào, ấy là "Vạn
pháp qui tông, ngũ hành hiệp nhứt" (duy tinh duy nhứt).
Chớ con người để cái tâm buông-lung thì sự chết một
bên chơn, quỉ vô-thường chực rước.
Vậy người phải suy cạn nghĩ cùng.
Thí dụ: con gà, con chó nó
rủi sẩy ra mình còn biết đi tầm kiếm nó về thay, lựa là
cái tâm mình tản lạc ra ngoài mà không biết đem trở lại
sao?
Tâm là cái kho chứa đồ, nhưng kho chứa đựng đầy rồi,
không chứa đặng nữa, chớ cái tâm chứa đựng bao nhiêu
cũng đặng.
Con người nên chủ cái Tâm, gìn cái Ý, mà bảo tồn
lấy tam-bửu, ngũ-hành. Tam-bửu
là quí nhứt của con người. Thành
Phật, Tiên cũng do đó, mà làm ma quỉ cũng tại đó.
Trước khi muốn giữ ba báu ấy thì cần phải bế ngũ-quan.
Ngũ-quan là: nhãn, nhĩ, tĩ, thiệt, thân.
Ngũ-quan lại thuộc về ngũ-tạng ăn với ngũ-hành.
Bế nhãn-quan thì tâm hỏa không bừng cháy.
Bế nhĩ-quan thì thận thủy mới lưu hành.
Bế tĩ-quan thì phế kim phân chì sắt.
Bế thiệt-quan thì can mộc chẳng đảo xiêu.
Bế thân-quan thì tỳ thổ đặng sanh khí.
|
